Samenvatting bij preek over HC Zondag 7 (vrg. & antw. 21)
Met als Schriftlezingen Psalm 56 en Hebreeën 11:1-6
Inleiding
Zondag 7 vraag en antwoord 20 ging m.n. over de verbinding met Christus en het leven uit de hand ván Christus door het ware geloof. Maar wat is waar geloof nu op zichzelf? Wat is het wezen van het geloof?
Thema en verdeling
‘Het wezen van het ware geloof’
1. Een stellig weten en toestemmen;
2. Een vast vertrouwen.
1. Een stellig weten en toestemmen
Waar geloof heeft twee ‘benen waarop het loopt’. Ander beeld: dat van een brug met twee pijlers. Allebei noodzakelijk. En wat wordt er bedoeld met die pijlers? Wat valt er over ‘kennis en vertrouwen’ te zeggen?
Maar voordat we daarmee verder gaan, kijken we naar tijdgeloof (zie bijv. Matth. 13 – de gelijkenis van de zaaier), wondergeloof (Jezus volgen om de wonderen) en historisch geloof. Dat laatste: je gelooft dat wat in de Bijbel staat wáár is. Maar wel afstandelijk. Zoals je andere historische feiten ook gelooft. Door het aanvaarden van de feiten ben je nog niet een ander mens geworden. Verwijzing naar Jak. 2:19…
Stellig weten en kennis heeft met het hart te maken. Het gaat in Zondag 7 over bevindelijke kennis. Ook die kennis wordt door de Heere gewerkt, wanneer Hij het geloof schenkt. Er komt een stellig weten dat ál wat God in Zijn Woord geopenbaard heeft, wáár is. Je leert daar ‘amen’ op te zeggen. Je gaat er in toestemmen (toestemming des geloofs). Je stemt er in toe dat je verloren bent zonder God en Christus, etc. etc. Het is levende kennis van God en van jezelf. Geen abstracte theorie, maar levende werkelijkheid.
2. Een vast vertrouwen
Nu de tweede brugpijler. Dus niet óf óf, maar én én. Zie bijvoorbeeld Psalm 56. Vast vertrouwen behoort tot het wezen van het geloof. Als dat er niet is, dan is er geen waar geloof. Voorbeeld voor de kinderen: wat maakt een huis een huis…?
Wat is een vast vertrouwen? Het geloven van de Heere op Zijn Woord. Omdat Hij het heeft gezegd en Hij het heeft beloofd. Je geeft je over aan de Heere.
Wat is de inhoud van het vaste vertrouwen? Dat mij vergeving der zonden, eeuwig gerechtigheid en zaligheid geschonken is. De inhoud van het geloof: daarover gaat met in de volgende vraag heel specifiek. Vraag en antwoord 21 hebben als focus: ‘het geloof waarmee geloofd wordt’. Wat kenmerkt nu het geloof als zodanig?
Het vaste vertrouwen werkt God de Heilige Geest door het Evangelie. God de Heilige Geest gaat Zich bedienen van Christus over Wie het gaat in het Evangelie. Er komt een toespitsing op de Persoon van de Middelaar. De Geest opent het hart, schept een nieuw hart. Hij werkt het vertrouwen op en in Christus. Brengt Bruid en bruidegom samen.
Is er een volgorde in de ‘bouw van deze brugpijlers’? Daar moeten we terughoudend in zijn. Met enige voorzichtigheid: eerst een stellig weten (voor de waarheid van al wat God geopenbaard heeft ingewonnen worden) en daarna een vast vertrouwen. Maar onthoud: beide zijn door God gewerkt.
Is er verschil tussen ‘geloof’ en ‘geloven’? Ja. Geloven is de beoefening van het geloof. Het kan zijn dat het geloof niet ‘werkt’. Maar wat God gegeven heeft, zal er nooit meer uit gaan. Hij laat niet varen het werk dat Zijn hand begon.
Zijn wij ‘in het geloof’? Missen we het, dan missen we alles. Maar Hij wil het nóg schenken.
Vragen om over door te praten en/of voor persoonlijke bezinning
1. Kunt u enkele tijdgelovigen uit de Bijbel noemen? Misschien kunt u in de Bijbel eens nagaan wat er in hun levens gebeurde?
2. Wat is nu eigenlijk het verschil tussen het ‘stellig weten of kennis’ van het antwoord en alles voor ‘historisch waar’ houden zoals je ook ander dingen voor echt waar kunt houden?
3. Waarom kun je zeggen dat in zekere zin het historisch geloof wel een plek moet hebben ín het bevindelijk weten en kennen? Waarom zou je anders uit kunnen komen bij iets wonderlijks als ‘het is wel waar, maar niet echt gebeurd’ (ds. C. ter Linden).
4. Waarom is de ‘toestemming van het geloof’ nog niet voldoende om van waar (rechtvaardigmakend) geloof te kunnen spreken?
5. In het verlengde van vraag 4: waarom behoort het vast vertrouwen tot het wezen des geloofs?
6. Wat kan de beoefening van het geloof in het leven van Gods kinderen belemmeren? Als u de Heere mag kennen: herkent u dat? En hoe gaat u ermee om?
Voor de kinderen
1. Wie vertrouw jij helemaal? Kun je uitleggen hoe dat komt?
2. Kun je uitleggen waarom de Heere helemaal te vertrouwen is?